მარსალისის ოპტიმიზმი - თბილისის ჯაზ ფესტივალი 2021 - Tbilisi Jazz Festival 2021

  რატი ონიანის სტატია

My optimism wears heavy boots and is loud

ჩემს ოპტიმიზმს მძიმე ჩექმები აცვია და ხმამაღალია

Henry Rollins

( წამყვანის და ცნობილი ჰარდქორ პანკ ბენდის Black Flag-ის ვოკალისტის ჰენრი როლინზის გამოთქმა)

 

          მე ჯაზ ფესტივალმა გამზარდა, როგორც ჟურნალისტი, ასევე მუსიკოსი: იმ ძლიერმა მუსიკის ფუძისეულმა მოძრაობებმა, რომელიც ადამიანებს გონების სამუდამო ლამაზ სილუეტებად რჩებათ. უკვე ხუთი წელი გავიდა, რაც თბილისის ჯაზ ფესტივალზე ყოველწლიურად ვწერ. მიმოვიხილე არაერთი უმნიშვნელოვანესი მოვლენა მსოფლიოს ამ გამორჩეული ფესტივალიდან. წლის განმავლობაში ეს ის პერიოდია, როდესაც აბსოლუტურად ახალი ენერგიით ვიტენები და ამ ენერგიას შემდეგ ვცდილობ სტატიაში ჩავაქსოვო. მიუხედავად დღევანდელობის უამრავი პრობლემისა, ჯაზ ფესტივალი ერს აცოცხლებს და ქვეყანას ახალ მოძრაობას ჩუქნის. წლევანდელ ჯაზ ფესტივალზე თქვენ მოისმენდით საკმაოდ "Mixtape" - ურ დრამინგს (გეგონება დრამერი ერთი წუთის განმავლობაში მრავალ სხვადასხვა კომპოზიციების სოლოებს უკრავს, მაგრამ საერთო ჯამში და თითქოს ამ ქაოტურობაში ულამაზესი რიტმები გვესმის), საქსოფონი გვახსენებს კლასიკურ ჯაზს ოპტიმისტური და თანამედროვე ელფერით, ხოლო პიანისტი ლათინურ მელოდიებს უმატებს ამ იდეალურ მუსიკალურ ემოციებს. თბილისის ჯაზ ფესტივალის წარმოსახვით სურათზე ვხედავთ სამ უძლიერესს მუსიკოსს და მათ ბენდებს.

 


         თბილისის რიგით 24-ე ჯაზ ფესტივალი 6-იდან 8 ივლისამდე ჩატარდა სიმონ ჯანაშიას სახელობის საქართველოს ეროვნული მუზეუმის ეზოში. 6 ივლისს სცენაზე უძლიერესი დრამერი, მექსიკელი წარმოშობის ანტონიო სანჩესი (რომელიც ცნობილია, როგორც ოსკაროსანი ფილმის "Birdman or (The Unexpected Virtue of Ignorance)"-ის კომპოზიტორი) გამოვიდა თავის ბენდთან ერთად. სანჩესის მოსმენა დიდი სიამოვნებაა. მისი სტილი ძალიან ქაოტური და ამავდროულად კონკრეტულია. ერთ მომენტში იგი ლამაზად ჩუმად ეპარებოდა დრამზე ნოტებს, შემდეგ უეცრად უმატებდა ტემპს. მის სტილში მრავლად იყო Free Jazz-ის და ავანგარდის ელემენტები. ყველაზე ლამაზი კი ის იყო, რომ იგი კლასიკური დრამერივით არ უკრავდა, თითქოს რიტმზე მნიშვნელოვანი დრამერისთვის მელოდია იყო, როდესაც ბენდი გადადიოდა რიტმ სექციაში. სწორედ ამ ხმის და მოძრაობების ცვალებადობამ მისი სტილი დაუვიწყარი გახადა. არაჩვეულებრივად იყენებდა ჯაზ-ფიუჟენის და როკის ბიტებს და ეგრეთ წოდებული Off ბიტები ხშირად ჟღერდებოდა (Off-beat - არაკლასიკური, ექსცენტრიული რიტმი მუსიკაში, თითქოს მუსიკა არ არის დედამიწაზე დაკრული). კომპოზიციები ერთმანეთისგან ძალიან განსხვავდებოდა. ერთ-ერთ კომპოზიციაში დრამერი როკ ბიტს უკრავდა, კონტრაბასისტი სვინგურ ბასლაინს ხოლო პიანისტი უფრო ბლუზისკენ იხრებოდა. დრამერი მუსიკოსებს უსმენდა და მათ მიჰყვებოდა ასეთი საინტერესო ხედვით. ანტონიოს კონცერტზე ორი არაჩვეულებრივი საქსოფონისტი უკრავდა: მიგელ ზენონი და დონი მაკკასლინი (დონი დევიდ ბოუის ბენდის წევრი და მისი ბოლო ალბომის "Blackstar"-ის თანაპროდიუსერი გახლავთ). ისინი მონაცვლეობით ურკავდნენ სოლოებს და სანჩესის მიდგომას მუსიკისადმი საკუთარ ფონს უმატებენ. შედეგი კი ფანტასტიკურად მრავალფეროვანი მუსიკაა.

  


          7 ივლისს თბილისს მარსალისების ჯაზური ოჯახის ერთ-ერთი წარმომადგენელი საქსოფონისტი ბრენფორდი ეწვია და ამ პერიოდში თბილისში გამართული აქციები თითქოს არარსებულად აქცია. სულ რაღაც ორას მეტრში აქცია იმართებოდა, ხოლო ლეგენდარულმა ჯაზმენმა უძლიერესი პოზიტივი გაგვიაზიარა. მუსიკოსები იუმორით სავსე აღმოჩდნენ. სხვათაშორის ერთ-ერთმა კომპოზიციამ ლეგენდარული ჯორჯ ჰარისონისეული ვერსია, ძველი ამერიკული სიმღერის "Between the devil and deep blue sea" გამახსენა. პიანისტი ეგრეთ წოდებულ "Boogie Woogie"- ის სტილში უკრავდა ბლუზის მელოდიებს, კონტრაბასისტი ძალიან ნელა ეპარებოდა სიმებზე ნოტებს ხოლო ბრენფორდის სტილმა Earth, Wind And Fire-ის საქსოფონისტი Andrew Woolfolk მომაგონა. მარსალისი ელეგანტურობის განსახიერებაა, იგი თითქოს დედამიწაზე ჩამოსული მზეა და დიდებულად ანათებს. მას ლამაზად ეცვა. მის შესრულებულზე წარმოსახვის უნარი გააქტიურდა და 20-30-იანი წლების ჯაზ-კლუბში გამაჩინა, სადაც ვხედავდი თუ როგორ ვითარდებოდა მუსიკა რეგთაიმიდან ჯაზამდე. ბრენფორდ მარსალისის ინსტრუმენტალები მოგზაურობაა სხვადასხვა ჯაზის ეპოქაში. დრამერი უფრო მეტად ორთოდოქსულია, იგი კლასიკურად უკრავს სანჩესისგან განსხვავებით. მარსალისი დიდ დროს უთმობდა მუსიკოსებს, რომ მათ ვრცელი სოლო პარტიები დაეკრათ და უეცრად იგი უერთდებოდა მათ და მუსიკის უწყვეტი წრეც უფრო სქელდებოდა. ბრენფორდის ენერგია უძლიერესია. ეს ენერგია რამდენიმე დღის განმავლობაში გამყვა. მას ერთი არაჩვეულებრივი თვისება აქვს, როგორც მუსიკოსს. იგი მორიდებულად უკრავს და თვითრწმენაც ძალიან იგრძნობა. ამავდროულად იგი ძალიან ახალი ჟღერადობის ჯაზს ასრულებს. ბრენფორდის სტილს მრავალი პაუზები და მოულოდნელობა ახასიათებს და სწორედ ამით გამოირჩევა იგი ბევრი ჯაზ საქსაფონისტისგან.


         8 ივლისს ჯაზ ფესტივალზე ბოლო არტისტი, იამაიკელი პიანისტი მონტი ალექსანდერი გამოვიდა თავის ბენდთან ერთად. კონცერტზე ლათინურ ჯაზთან ერთად, რეგის ელემენტებიც გაისმა. პიანისტის ტექნიკა აღსანიშნავია, რადგან იგი დინამიურად და პერიოდულად სწრაფად უკრავს. საერთოდ ლათინური ჯაზი ძალიან მოძრავია და მას ძლიერი საცეკვაო ენერგია აქვს, ამას მისი სამშობლოს ძლიერი გავლენაც ემატება. მის სტილზე გამახსენდა ლეგენდარული ბრაზილიელი პიანისტი და კომპოზიტორი სერჟიო მენდესი. მონტი უკვე 77 წლის არის და გეგონებათ მისი თითები ფორტეპიანოზე ცეკვავენ. კლავიშებს იგი ოსტატურად ამოძრავებდა და ლამაზი ნოტები და აკორდები დასამახსოვრებლად ჟღერდა. ერთ მომენტში მან მცირე კლავიშებიან ინსტრუმენტზე მელოდიკაზეც კი დაუკრა. დრამერი მარშულ დრამ სოლოს უკრავდა, როდესაც მონტი ფორტეპიანოზე მხოლოდ დაბალ ნოტებს იღებდა და ისიც იშვიათად, თითქოს ამით კომპლიმენტს უკეთებდა დრამერს, შემდეგ კი მუსიკა ფეთქდებოდა. 

           Eastern Promotions - მა წელსაც არაჩვეულებრივად შეასრულა მისია და გაუზიარა ქართველებს საკუთარი გემოვნებით ჩატარებული ფესტივალი. ეს ძლიერი დღეები იყო აქციების მიუხედავად და მეც ახალი მუსიკალური სიცოცხლე შევიძინე. მუსიკოსებიც ერთმანეთს პოზიტიურად უსმენდნენ და სწორედ ამიტომ იყო ეს სამი დღე გულწრფელობით სავსე.

 

EASTERN PROMOTIONS WEBSITE

RIHA რიჰა



No comments

Powered by Blogger.